Afgelopen week verleenden we onze medewerking aan de uitzending van Tros Opgelicht?!. In het programma werden de stappen van een internet oplichter nagegaan. Helaas staat dit voorbeeld niet op zich, steeds vaker zien we professionele partijen die online veel gedupeerden achter zich laten.
Achtergrond
Om het probleem iets beter te begrijpen is het goed om eerst wat achtergrond informatie te geven. Want hoe pakken deze oplichters hun praktijken precies aan? Gelukkig zijn de gevallen die wij meegemaakt hebben op 1 hand te tellen, toch zien we hier vaak een vast patroon:
- De echte oplichters proberen zoveel mogelijk anoniem te blijven.
- Er wordt getracht binnen een korte termijn zoveel mogelijk omzet te maken.
Anoniem middels katvangers
Wat de anonimiteit van de oplichters betreft. Vaak werken ze hier met zogenaamde “katvangers”. Dit zijn personen die hun identiteit lenen of die misbruikt worden door oplichters. Dit kan zijn doordat ze te goedertrouw zijn of een vergoeding krijgen voor het gebruik van hun identiteit. Vaak zien deze personen niet in dat zij geheel aansprakelijk zijn voor de schade die ontstaat door toedoen van de oplichter. Ze krijgen een BV (of eenmanszaak) op hun naam met een bijbehorende bankrekening. Zo kan de oplichter opereren zonder dat zijn eigen naam bekend is.
Zoveel mogelijk omzet
Vaak kunnen oplichters niet erg lang opereren. Kort nadat de eerste klachten binnen komen ondernemen instanties als keurmerken, banken, prijsvergelijkers en hosting partijen actie. Vaak hebben oplichters dus slechts enkele dagen tot weken om hun praktijken uit te voeren. Het is voor hen dus zaak om zo snel mogelijk zoveel mogelijk omzet te maken. Dit doen ze daarom vaak door populaire artikelen met een hoge waarde aan te bieden. Vaak zijn dit electronica zoals telefoons, tablets of tv’s. Deze artikelen bieden ze dan vaak aan net onder de prijs van concurrenten. Er zijn echter ook voorbeelden bekend van oplichters die bijvoorbeeld vakanties of (concert)tickets verkopen. Het voordeel van deze producten voor de oplichter is dat kopers er pas veel later achter komen dat hun gekochte product niet bestaat en de oplichter zo een langere tijd heeft om ongemerkt zijn gang te gaan.
Het probleem
Het grootste probleem bij deze vorm van oplichting is dat oplichters pas te onderscheiden zijn van normale hard werkende webwinkels nadat het mis is gegaan. Voordat de eerste klachten binnen komen staat het bedrijf immers op naam van mensen die nog nooit in aanraking zijn geweest met justitie. Ook komt het soms voor dat webwinkels de eerste maanden de producten gewoon netjes leveren zodat men een positieve online reputatie kan opbouwen.
Wat doet WebwinkelKeur
Bij WebwinkelKeur hebben we diverse veiligheden ingebouwd om te voorkomen dat oplichters lid kunnen worden. Om er een aantal te noemen:
1. Bij risico webwinkels vragen we om een kopie paspoort en controleren we het KVK uittreksel. Op die manier kunnen we controleren of we opvallende zaken zien en kunnen we de personen achter de webwinkel screenen.
2. Webwinkels krijgen eerst 4 maanden een aspirant lidmaatschap. Dit lidmaatschap geeft aan dat de webwinkel juridisch gecontroleerd is, maar dat we nog onvoldoende klantbeoordelingen hebben kunnen verzamelen om de betrouwbaarheid van de webwinkel te evalueren.
3. We screenen prijsvergelijkers op opvallende prijzen van onze leden. Zo detecteren we plotse prijsdalingen. Dit doen we o.a. met de software van www.pricemotion.nl.
We onderkennen echter dat ondanks deze maatregelen ons systeem nooit 100% waterdicht kan zijn. In een beginfase is de oplichter immers niet te onderscheiden van een normale ondernemer. We kunnen daarom enkel zo snel mogelijk ingrijpen wanneer we problemen zien of verwachten.
De oplossing
Helaas hebben we geen kant-en-klare oplossing. We denken echter dat een groot deel van de oplossing zit bij het betaalverkeer. Het is de oplichter immers om het geld te doen. Wat banken zouden kunnen doen is uitbetalingen van iDeal uitstellen tot het moment dat een product is geleverd. Het geld kan zo pas vrijgegeven worden nadat het product ontvangen is. Natuurlijk zijn hierbij wat praktische uitdagingen, maar we denk dat deze niet onoverkoombaar zijn.
Graag vernemen we jouw reactie! Hoe zou oplichting naar jouw idee beter aangepakt kunnen worden?
