Als een verkocht product na een ruime tijd defect raakt en de consument hierbij aanspraak wil doen op zijn wettelijke garantie, dan willen winkeliers nog wel eens een gebruiksvergoeding in rekening brengen. Ook wel een vraag die we van leden veel bij WebwinkelKeur krijgen. Goed onderwerp dus om er een blog aan toe te wijden! Hoe het precies zit leg ik je graag in dit bericht uit.
De wettelijke garantie
Voordat ik antwoord geef op de vraag, leg ik graag eerst globaal de wettelijke garantie uit. Wanneer een product niet overeenkomt met wat de klant redelijkerwijs ervan mocht verwachten, kan hij of zij zich beroepen op de wettelijke garantie. Ook wel non-conformiteit genoemd. Dat kan gedurende de periode dat het product normaal gesproken probleemloos zou moeten functioneren. De periode hangt van het soort product af. Dat zou dus ook 2 jaar na de aankoop kunnen zijn.
Gaat een product binnen 6 maanden na aankoop kapot, dan moet de verkoper bewijzen dat het defect te wijten is aan de consument. Na deze 6 maanden geldt er omgekeerde bewijslast en moet de consument bewijzen dat het defect het gevolg is van bijvoorbeeld een fabricagefout of ondeugdelijk product.
Voorbeeld: De naden van een bankstel laten na 2 jaar los. De klant mocht redelijkerwijs verwachten dat hij dit bankstel langer dan 2 jaar probleemloos kon gebruiken. De klant kan zich dus beroepen op non-conformiteit.
Non-conformiteit vastgesteld: en dan?
Wanneer een klant in zijn recht wordt gesteld, moet je als webwinkelier het product kosteloos herstellen of vervangen. Tenzij de een van de twee opties voor jou veel duurder uitvalt, mag de klant zelf kiezen welke optie hij neemt. Wanneer reparatie of vervanging niet mogelijk is, heeft de klant recht op zijn geld. Dit kan bijvoorbeeld doordat het product niet meer leverbaar blijkt te zijn.
Bij het weigeren van een reparatie of vervanging, terwijl je dat als webwinkelier wel zou moeten doen, kan de klant het product door een ander laten repareren en de rekening naar jou sturen.
Gebruiksvergoeding inhouden: mag dat?
Terugkomend op de hoofdvraag van het blogbericht. Als een product na een ruime tijd defect raakt en de consument aanspraak maakt op zijn wettelijke garantie, dan was het in Nederland de gewoonte een gebruiksvergoeding in rekening brengen. In een rekensom ziet dat er als volgt uit: deel van de genoten duur : normale probleemloze gebruiksduur x aankoopwaarde.
In het Quelle-arrest van het Europese Hof van Justitie is hier echter korte metten mee gemaakt. Als het product normaal gebruikt is, kan een klant zich kosteloos op non-conformiteit beroepen (Richtlijn 1999/44). Als je als webwinkelier een gebruiksvergoeding in rekening brengt is dat niet kosteloos. In alle overige gevallen zijn er immers ook geen kosten voor de koper (herstel, vervanging et cetera.). Het kan anders uitvallen indien het product niet op de reguliere manier is gebruikt. De klant kan dan meestal ook geen aanspraak meer maken op de wettelijke garantie.
Uitspraak omtrent gebruiksvergoeding
Een recente uitspraak haakt mooi in op dit onderwerp. De beslissing van deze uitspraak is waarschijnlijk tot stand gekomen met inachtneming van het eerdergenoemde arrest van EUHvJ. Ook hier werd geen gebruiksvergoeding toegekend. Voor de klant is het belangrijk om te vermelden dat, zodra hij ontbinding kenbaar maakt aan de verkoper, hij dan een zorgplicht met betrekking tot de waarde van het bankstel heeft. Eventuele waardevermindering die optreedt na ontbinding is namelijk wel de voor rekening van de koper (zie: ECLI:NL:RBHAA:2012:BV8727).
Samenvattend
Het klinkt redelijk om gebruiksvergoeding in mindering te brengen na een beroep op de wettelijke garantie. Gezien het product al die tijd wel gewoon is gebruikt. Desondanks is dit wettelijk niet toegestaan. Alleen wanneer er geen vervanging of reparatie mogelijk is moet de klant volledig gecompenseerd worden.
